„O wilku mowa” – forum dyskusyjne w Sękocinie

Wczoraj, 18 czerwca 2019, odbyło się spotkanie na temat wilków w Polsce zorganizowane przez Ministerstwo Środowiska. Wzięło w nim udział kilkadziesiąt osób zaproszonych przez Ministerstwo. Byli wśród nich przedstawiciele Lasów Państwowych, Polskiego Związku Łowieckiego, pozarządowych organizacji przyrodniczych, samorządów, związków hodowców oraz instytucji naukowych. Osią dyskusji były trzy prezentacje przygotowane przez Ministerstwo. W pierwszej z nich (pdf), Wojciech Śmietana z firmy Krameko zaprezentował wstępne wyniki monitoringu wilków w Polsce prowadzone przez tę firmę na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (pisaliśmy o tym programie w notatce z lipca 2017). Wilki bytują obecnie na około 80 tysiącach kilometrów kwadratowych (około 25% obszaru Polski), a ich liczebność jest oceniana na 1800-2000 osobników. Uczestnicy dyskusji podkreślali, że wyniki te świadczą o odrodzeniu się populacji wilków w Polsce. Cześć dyskutantów wskazywała na istotną rolę wilków w ekosystemach leśnych, nie brakło jednak głosów wskazujących na potencjalne zagrożenia związane ze wzrostem populacji. W trakcie drugiej prezentacji (pdf) Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska przedstawiła statystyki dotyczące szkód wyrządzonych przez wilki wśród zwierząt hodowlanych, działania na rzecz ich ograniczenia oraz założenia i funkcjonowanie programu odszkodowań dla hodowców. Szkody koncentrują się w trzech województwach: Małopolskim, Podkarpackim i Warmińsko-Mazurskim. Ich liczba wzrasta w ostatnich latach, a suma wypłacanych odszkodowań wynosi około 1.2 mln złotych rocznie. Dyskusja dotyczyła głownie wdrażania i skuteczności metod ochrony stad przed atakami wilków. Hodowcy podkreślali trudności w prowadzeniu hodowli owiec na obszarach gdzie występują wilki. Generalnie przeważała opinia, że w skali kraju ekonomiczne straty w hodowli są niewielkie, ale ich poziom jest lokalnie uciążliwy. Chociaż zabezpieczenia nie są w stanie wyeliminować szkód to ich stosowanie pozwala utrzymywać je na znośnym poziomie. W ostatniej prezentacji (pdf) przygotowanej przez Departament Ochrony Przyrody omówiono prawne uwarunkowania zarządzania populacją wilków w Polsce, między innymi dotyczące postepowania w sytuacjach konfliktowych. Głosy w dyskusji podkreślały konieczność usprawnienia mechanizmów podejmowania decyzji w przypadkach, gdy pojawiają się osobniki, które z jakiś powodów stale przebywają w pobliżu osiedli ludzkich oraz odstrzałów wilków w miejscach nasilonych ataków na zwierzęta hodowlane.

W trakcie dyskusji podsumowującej spotkanie padły głosy wskazujące na konieczność wdrożenia strategii ochrony wilków, której projekt został opracowany w 2011 roku. Ciekawej odpowiedzi na ten postulat udzielił Marek Kajs z Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Wypunktował główne elementy tego projektu i stwierdził, że pomimo tego iż dokument ten nie został formalnie zaakceptowany jako Krajowa Strategia, to większość z jego elementów, w tym monitoring populacji, poprawa sprawności systemu wypłaty odszkodowań i zabezpieczania stad oraz działania edukacyjne są realizowane. Sekretarz Stanu Małgorzata Golińska stwierdziła na koniec, że w Ministerstwie dojrzewa też decyzja o powołaniu eksperckiej grupy roboczej do spraw ochrony wilków – jednego z kluczowych postulatów projektu Strategii.

Roman Gula