Wyniki badań dotyczących wyboru miejsc odpoczynku wilków
Wyniki badań dotyczących wyboru miejsc odpoczynku wilków
W Forest Ecology and Management opublikowaliśmy wyniki badań przeprowadzonych przez zespół Fundacji SAVE w Borach Dolnośląskich.
Autorzy artykułu zanalizowali wybór miejsc odpoczynku wilków zimą, w gospodarczym lesie sosnowym, by sprawdzić, czy drogi, osiedla i typ lasu wpływają na ten wybór zarówno w ciągu dnia jak i w nocy.
Jakie miejsca najczęściej wybierają wilki?
• W skali krajobrazu wilki wybierały miejsca odpoczynku położone z dala od osiedli i dróg o dużym natężeniu ruchu (dróg publicznych i głównych dróg leśnych).
• Wilki unikały nie tylko dróg publicznych, ale także leśnych, nawet tych o małym natężeniu ruchu. Ważnym czynnikiem wyboru lokalizacji była również niska widoczność miejsca odpoczynku.
• W ciągu dnia wilki odpoczywały w zaroślach i lasach z podszytem, natomiast w nocy wybierały bardziej otwarte siedliska.
Badanie zostało sfinansowane przez Fundację SAVE Wildlife Conservation Fund oraz Polską Akademię Nauk. Więcej informacji o badaniach naukowych wspieranych przez naszą Fundację można znaleźć na stronie: fundacja-save.pl/pl/nasze-dzialania/badania/
Magda Strzała
Reprodukcja w Puszczy Iłżeckiej i Świętokrzyskiej
Reprodukcja w Puszczy Iłżeckiej i Świętokrzyskiej
Na początku lipca udało nam się sfilmować szczeniaka w Puszczy Iłżeckiej. Ciekawski wilczek zauważył foto-pułapkę i starannie ją obwąchał.
Również w Puszczy Świętokrzyskiej udało nam się potwierdzić reprodukcję. Odłowiony w maju Scyzor przez cały czerwiec pomagał w wychowywaniu szczeniąt, a jego lokalizacje telemetryczne pokazały nam, gdzie są szczenięta. Założyliśmy foto-pułapkę kilkaset metrów od tego miejsca, żeby nie niepokoić wilków i udało nam się sfotografować przechodzące obok trzy szczenięta, a także dorosłe wilki. Wilki odpowiedziały też na nasze wycie – wyły dwa dorosłe wilki i trzy lub cztery szczenięta.
Roman Gula
Co Polacy myślą o wilkach?
Co Polacy myślą o wilkach?
Historia współistnienia ludzi i wilków to naprzemienne tępienie i odradzanie się populacji wilków. Aktualnie, od 1998 roku zwierzęta te znajdują się pod ścisłą ochroną. Jak nasze społeczeństwo postrzega to rozwiązanie? I jakie jest nastawienie Polaków wobec wilków?
(1) Nastawienie wobec wilków
• Badanie z lat 2016-2017 na mieszkańcach małych miast i leśników (łącznie 617 osób) z sześciu regionów, gdzie występują wilki, pokazuje przewagę neutralnego lub pozytywnego nastawienia do wilków. Większość respondentów lubi wilki, ceni je jako gatunek i uważa, że mają one pozytywny wpływ na ekosystemy. Większość ankietowanych nie odczuwa strachu przed wilkami.
(2) Nastawienie wobec zarządzania populacją
• Mimo neutralnego/pozytywnego nastawienia wobec wilków tylko 32% respondentów odpowiedziało, że te drapieżniki powinny być całkowicie chronione, 47% nie poparło tego rozwiązania, a 21% nie miało zdania.
• Ponad połowa (55%) respondentów poparłaby sezonowe polowania na wilki, a 50% uznała, że polowania na wilki powinny być ograniczone do określonych obszarów.
• Jednakże poparcie dla nieograniczonych polowań było niskie – wyniosło tylko 11%.
Bardziej negatywne nastawienie występowało w regionach, gdzie od dawna występują liczne populacje wilków oraz gdzie zdarzają się ataki na zwierzęta gospodarskie. Na postawy respondentów wobec wilków częściowo wpłynęła ich wiedza na temat tego gatunku oraz wartości, jakimi kierują się w stosunku do dzikich zwierząt.
Jakie wnioski wyciągnęli autorzy tego badania?
Naukowcy sugerują prowadzenie regionalnych kampanii edukacyjnych na obszarach wiejskich. Dzięki takim inicjatywom można byłoby przekazać rzetelne informacje o biologii i ekologii wilków. To pomogłoby również wyeliminować stereotypy na temat konfliktu wilk-człowiek. Wyniki potwierdzają znaczenie ograniczania konfliktów między wilkami a zwierzętami gospodarskimi (np. poprzez poprawę praktyk hodowlanych w gospodarstwach).
Źródło: badanie wykonane przez Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Instytut ochrony Przyrody PAN, Technical University of Munich i sponsorowane przez Fundację SAVE Wildlife Conservation Fund:
– Gosling E., Bojarska K., Gula R., Kuehn R. 2019. Recent arrivals or established tenants? History of wolf presence influences attitudes toward the carnivore. Wildlife Society Bulletin 43, 4: 639-650
Publikacja jest dostępna w jęz. angielskim na stronie: https://wildlife.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/wsb.1027
Magda Strzała
Lekcje o wilkach w Ciechowie
Lekcje o wilkach w Ciechowie
Edukacja jest jednym z najważniejszych filarów strategii ochrony gatunków Fundacji SAVE Wildlife Conservation Fund. Dzięki edukacji ekologicznej możemy skutecznie i długofalowo działać na rzecz ochrony przyrody. Z tego powodu współpracujemy ze szkołami, by przybliżyć uczniom biologię i ekologię wilków.
W tym tygodniu Roman Gula z zespołu Fundacji SAVE Wildlife Conservation Fund przeprowadził trzy lekcje na temat wilków w Szkole Podstawowej w Ciechowie. Słuchaczami byli uczniowie w wieku od 6 do 14 lat, którzy zadali nam wiele ciekawych pytań. Uczestnicy chcieli dowiedzieć się między innymi:
– czy wilki wyją do księżyca?
– czy wilki można wychować?
– czy wśród wilków występuje osobnik alfa?
Cieszymy się, że dzieci i młodzież wykazują zainteresowanie tymi fascynującymi drapieżnikami. Mamy nadzieję, że ich entuzjazm spowoduje, iż nasze społeczeństwo będzie coraz lepiej akceptować zwiększającą się liczebność wilków w polskich lasach.
Magda Strzała
Lekcja biologii i ekologii wilków w Ciechowie
Co nowego wiemy o wilku Bartku oraz jego rodzinie?
Co nowego wiemy o wilku Bartku oraz jego rodzinie?
Po około 2 tygodniach od narodzin szczenięta Bartka zostały przeniesione w inne miejsce oddalone o około 1 km od pierwszego siedliska. Podejrzewamy, iż pobliskie prace leśne prowadzone w odległości około 200 m przeszkadzały wilczej rodzinie. Teraz 6-tygodniowe szczenięta znajdują się w nowym miejscu, gdzie oprócz mleka jedzą już stały pokarm – mięso – przynoszone przez rodziców.
Zespół Fundacji SAVE Wildlife Conservation Fund udał się na miejsce opuszczone przez Bartka i jego rodzinę. Okazało się, że Bartek i jego narzeczona nie wykopali nory, tylko wykorzystali miejsca pod wykrotem powalonego drzewa – powiększyli je trochę i wyściełali spróchniałym drewnem. Łącznie takich miejsc było 4 na przestrzeni 100 m2. Artur Milanowski znalazł w legowiskach wilcze włosy, co potwierdza, że legowiska były używane przez rodzinę Bartka.
Magda Strzała
Artur Milanowski poszukujący włosów wilczych w legowisku, w którym partnerka Bartka urodziła szczenięta.
Scyzor – kolejny wilk z obrożą telemetryczną z Puszczy Świętokrzyskiej
Scyzor – kolejny wilk z obrożą telemetryczną z Puszczy Świętokrzyskiej
Zespół biologów z Fundacji SAVE Wildlife Conservation Fund 24 maja odłowił trzeciego wilka. Tym razem był to 2-letni samiec. Ważył 34 kg i był w dobrej kondycji. Wilk ma niewielką wadę zgryzu i dlatego nazwaliśmy go Scyzor. Zaopatrzyliśmy go w obrożę z lokalizatorem GPS/GSM oraz nadajnikiem radiowym. Po kilku dniach Scyzor dołączył do swojej rodziny w Puszczy Świetokrzyskiej. Lokalizacje telemetryczne wskazują, że Scyzor aktywnie uczestniczy w wychowywaniu szczeniąt tej rodziny.
Tekst: Roman Gula i Artur Milanowski, Zdjęcia: Jacek Major
Wilk Scyzor z Puszczy Świętokrzyskiej
Wilk Scyzor z obrożą telemetryczną założoną przez zespół Fundacji SAVE
Zapracowany Bartek
Zapracowany Bartek
W notatce z 14 lutego pisaliśmy o tym, że Bartek znalazł partnerkę i wilczyca ta ma cieczkę. Teraz wiemy już, że para ta ma młode. Bartek – jedyny „żywiciel” rodziny – zmienił sposób poruszania się w obrębie swego terytorium. Wraca do nory, w której wilczyca urodziła szczenięta, aby przynieść jej pokarm. Jego lokalizacje tworzą charakterystyczny, przypominający gwiazdę wzór, a nora znajduje się w jej środku. Bartka czeka teraz pracowity sezon. Już niedługo będzie musiał dostarczyć pokarm nie tylko wilczycy, ale także dorastającym szczeniętom. Podobny przypadek, samca który założył nowa rodzinę obserwowaliśmy kilkanaście lat temu przy pomocy telemetrii w Bieszczadach. Rodzina Andro – tak miał na imię ten wilk – liczyła już po pierwszym roku 5 wilków, a po trzech latach aż 9. Dzięki temu Andro miał w kolejnych latach znacznie mniej pracy. Szczegóły wysiłków Andro możecie prześledzić w naszej publikacji w Journal of Ethology. Mamy nadzieje, że także tym razem uda nam się uzyskać dobre informacje na temat mechanizmów powstawania nowych rodzin wilczych.
Roman Gula
Lokalizacje wilka Bartka z ostanich dwóch tygodni. W miejscu nagromadzenie się lokalizacji - centrum nieforemnej gwiazdy - znajduje się nora.
Tropienia zimowe wilków w regionie świętokrzyskim
Tropienia zimowe wilków w regionie świętokrzyskim
Rezultaty monitoringu wilków Fundacji SAVE podczas zimy 2020/2021 w regionie świętokrzyskim
Atak na zwierzęta gospodarskie w Woli Łagowskiej
Atak na zwierzęta gospodarskie w Woli Łagowskiej
30 marca 2021 otrzymaliśmy informację z Nadleśnictwa Łagów o potencjalnym ataku wilków na zwierzęta hodowlane (daniele i muflony) w miejscowości Wola Łagowska. Tego samego dnia w godzinach popołudniowych, wraz z Arturem Milanowskim, dokonaliśmy inspekcji miejsca zdarzenia i przeprowadziliśmy wywiad z właścicielami gospodarstwa. Ślady, które odnaleźliśmy na miejscu oraz oględziny zabitych zwierząt wskazują jednoznacznie na wilki. Zagroda, w której przetrzymywane są zwierzęta, była zbudowana solidnie, z wysokiej siatki z elektryzatorem, jednak w sposób niezabezpieczający w żadnym stopniu przed atakiem wilków. Właściciele, budując zagrodę, nie brali pod uwagę ataku wilków, ponieważ dotychczas takie ataki nie zdarzały w okolicy. Udzieliliśmy im wskazówek, w jaki sposób można zmodyfikować ogrodzenia, tak aby wilki nie mogły dostać się do środka zagrody oraz w jaki sposób monitorować ogrodzenie. Postanowili je natychmiast wdrożyć.
Jest to pierwszy, udokumentowany przypadek ataku wilków na zwierzęta gospodarskie w regionie świętokrzyskim. Ponieważ na obszarze występowania wilków w regionie hodowla zwierząt na pastwiskach należy do rzadkości, nie spodziewamy się, że szkody wśród zwierząt gospodarskich stanowiły będą w przyszłości znaczący problem w regionie. Największą liczbę ataków wilków na zwierzęta hodowlane odnotowujemy w naszym kraju na Podkarpaciu, w Małopolsce i na Warmii i Mazurach. Łączna wartość odszkodowań w skali kraju wynosi około 1.2 mln złotych.
Roman Gula
